Beweeg door alle lagen heen
Sport is een multidimensionaal proces dat ons als mens in wezen kan veranderen. We kunnen onszelf in beweging brengen vanuit onze kern en beweging kan reiken tót onze kern. De effecten kunnen verrijkend zijn. Als jong meisje wist ik dit eigenlijk al. Rennen door de bossen (één van mijn favoriete bezigheden) voelde ultiem, vrij, en tegelijkertijd verbonden met alles. Het was een gevoel dat ik niet volledig kon begrijpen, of beschrijven. Ik kon het vooral ervaren!
Op dat soort momenten voelde ik me niet alleen verbonden met de natuur, ik wás het ook. Terwijl ik door de bossen sjeesde ‘wist’ ik simpelweg waar ik naartoe moest en hoe ik mijn lijf het beste kon bewegen. Ik wist wanneer ik moest uitwijken voor uitstekende takken, een braamstruik, of aan het oog onttrokken kuilen in de grond. Gracieus sprong ik over boomstronken, beekjes, en beklom ik heuvels. Mijn hartslag en bewegingen intensiveerden of ontspanden, al naar gelang het landschap en mijn binnenwereld dat toestonden. De sensaties in mijn lichaam, de indrukken van de natuur, haar kleuren en geluiden en dat vrije gevoel waardoor ik een eindeloosheid ervaarde, staan helder in mijn geheugen gegrift.
Toch verloor ik in de jaren daarna wat van dat pure gevoel. Op de gymclub waar ik twee keer in de week gymde, deden we in mijn beleving iedere week dezelfde pasjes en kunstjes. Binnen, opgesloten tussen de muren van de gymzaal. Ik wilde juist naar buiten!
Mijn ouders merkten het op. Op 5-jarige leeftijd verruilden we de gymclub voor de atletiekvereniging en kwam er meer ruimte voor spel en vrij bewegen. Maar ook daar sloop er langzaam maar zeker een prestatie-element in de trainingen vol spel. Niet vanuit onkunde van de trainers, maar ‘gewoon’, omdat dit bij sporten ‘hoorde’. De basis voor een lineair sportbesef werd gelegd.
Dat beweging onze natuurlijke imprint is, lijken we massaal te zijn vergeten.
Sporten doe je immers om te presteren, toch? Of om af te vallen. Gezond te worden. Je fit te voelen. In je bikini of trouwjurk te passen. Je sexy te voelen. Of om de stress van je werkdag of relatieperikelen van je af te schudden. Er moet blijkbaar altijd een doel zijn waarom we gaan bewegen, anders hoeft het niet. Dat beweging onze natuurlijke imprint is, lijken we massaal te zijn vergeten. Toch kunnen we juist in sport genieten van ons lijf en zijn/haar bewegingen, een flow ervaren waarin ons brein in alpha en lage theta staat verkeert, we kunnen emoties voelen en ook letterlijk in beweging brengen. Ons lichaam is een fantastisch mini-universum waarin we gewaar kunnen worden van álle lagen die wij zijn.
Eigenlijk is het best hilarisch dat zelfs in de sport, een gebied waarin ons lijf een hoofdrol heeft, onze geest het roer heeft overgenomen. Onze lichaamswijsheid, etherische laag, intuïtie en andere energetische lagen zijn naar de achtergrond verdreven. Terwijl juist in de wisselwerking tussen die lagen het kunstwerk wordt gecreëerd!
In de jaren dat ik als semi-professioneel atleet (1500m loopster) actief was, ondervond ik heel duidelijk wat het verschil tussen deze twee betekende: Zodra ik vanuit mijn mind sportte, genoot ik minder, voelde het incompleet en presteerde ik minder goed. Maar, als ik mijn mind overgaf en mijn lichaam, energie en intuïtie liet bepalen, ontstonden de mooiste ervaringen, trainingen, races en vaak ook resultaten. Door die lagen te laten samenwerken, kwam ik bij een oergevoel dat mij ‘aan’ zette. Tijdens races werd dat gevoel als het ware onder een vergrootglas gezet. Ik genoot daarvan! Er waren destijds nog weinig ogen die zo’n multidimensionele ervaring zagen. In het systeem dat rondom sport is gecreëerd, zijn het immers de resultaten die tellen. De ervaring lijkt ondergeschikt. Ik zou een resultaat liever zien als een bijproduct.
Het zijn namelijk de ervaringen die jaren na dato blijven hangen. Zoals bij alles. Niet de medailles, persoonlijke records, of status als gevolg van een prestatie. Bij mij zijn het bijvoorbeeld de emoties die ik voelde, de instinctieve acties die ik tijdens een race ondernam (inhalen, afremmen, 2 centimeter opzij, enz), het ‘kunstwerk’ dat ik samen met die andere loopster creëerde tijdens een race (soms lelijk, soms prachtig ;-)), de helende werking van sommige bewegingen of trainingen en de levenslessen die ik in andere levensgebieden kon toepassen doordat ik het ‘in sport’ of ‘in beweging’ al had ervaren.
Deze spanning is simpelweg een torenhoge energie die ik vóór me kan laten werken, of tegen me kan wenden.
Eén van de eerste keren dat ik dit bewust meemaakte, was tijdens mijn schoolexamen op de middelbare school. Ik stapte de gymzaal binnen voor mijn allereerste examen en zag dat de spanning bij een aantal klasgenoten torenhoog was. Sommige moesten ervan huilen, anderen zaten kaarsrecht en bijna verlamd achter hun tafel, weer anderen tipten onafgebroken met hun voet op de grond. Op dat moment wist ik: ‘Deze spanning is simpelweg een torenhoge energie die ik vóór me kan laten werken, of tegen me kan wenden.’ Ik rechtte mijn rug, ontspande mijn schouders, gebruikte mijn ademhaling om focus te creëren en spanning weg te ademen en richtte mijn aandacht op wat ik wilde doen. Dit inzicht had ik te danken aan de wedstrijdspanning die voorafgaand aan ‘belangrijke’ wedstrijden soms niet te harden was. Het was de ervaring die me dat leerde. Niet mijn uiteindelijk plek op de finish.
Het effect van ervaring is dus groots. Dat geldt voor de fysieke, mentale en emotionele lagen, maar ook voor de onzichtbare niveaus. Er gebeurt in sport zoveel in de energetische lagen, waar we nog geen weet van hebben. Want, hoewel steeds meer mensen zich bewust zijn van hun energetische lagen en de kennis hieromtrent rap toeneemt, loopt onze menselijke geest altijd achter. Zeker als het gaat over integratie in ons dagelijks (sport)leven.
Zo kunnen we bijvoorbeeld onze energiecentra (chakra’s) openen via beweging. Veel mensen doen dit via yoga, maar ook huis-tuin-en-keuken bewegingen werken hiervoor. We kunnen levensenergie laten stromen en verhogen (of verminderen) via sport. We kunnen het lichaam en beweging gebruiken om trauma te ontdekken, te voelen, te helen en onszelf ervan te bevrijden. En ik ben ervan overtuigd dat we nog zoveel meer kunnen via beweging, waarvan we nu nog geen kennis hebben.
Wat ik wel weet is dat de algemene visie op sport niet meer past bij de ontwikkeling waarin we op aarde zijn aanbeland. Het is een te lineair idee. Want energie is er altijd en wil in alle richtingen bewegen. Óók via een lichaam. Als jong kind weten we dat. Nagenoeg alle jonge kinderen maken bijvoorbeeld snelle bewegingen zodra ze enthousiast zijn. Wordt er verdriet of angst ervaren, dan blijven ze stil zitten of trekken zich terug op een veilige plek. Vaak op de grond. Bij jonge kinderen (grofweg tot een jaar of 6) is het vanzelfsprekend om via het lijf ruimte te geven aan dat wat er van binnen wordt ervaren. De energie die wordt gevoeld en beleefd, wordt in beweging gebracht in het fysieke lichaam. Van binnen naar buiten.
We verleren op den duur hoe het is om via een andere route te bewegen.
Op veel plekken in de sport wordt verwacht dat energie de andere kant op werkt. Van buiten naar binnen. Het externe doel brengt ons in beweging. En hoewel die richting ook mooie effecten heeft, verleren we op den duur hoe het is om via de andere route te bewegen. Van binnen naar buiten.
Hoe is dat voor jou? Kan jij nog in beweging komen zonder trainingsschema? Kan jij nog bewegen zonder een personal coach naast je? Sport je ook als je tevreden bent met je taille en lichaamsgewicht? En kom je tot trainen of bewegen zodra er geen (wedstrijd)doel aan is verbonden?
Dát energie beweegt is een constante van leven. Laat je lijf hiermee samenvallen. Ontdek welke bewegingen passen bij jou. Voor mij is hardlopen in de natuur ultiem. Voor een ander racefietsen, boksen, volleybal of tennis. Wissel af tussen hoge en lage intensiteit, net zoals een hartslag doet. Geef ook ruimte aan bewegingen als springen, stampen, achteruit wandelen, je laten vallen op een zachte bodem, of het draaien van je heupen. Voel welke energie je losmaakt op opbouwt via je lijf. Heb je moeite om die energie te voelen of herkennen? Observeer wat er bij jonge kinderen gebeurt als ze op die manier bewegen. Het is niet vreemd als hiervoor een aanloopperiode nodig is. Onze mind probeert je weg te houden van herprogrammering, als je niet oplet. Maar, door te ervaren her-in-ner je weer hoe beweging kan voélen. Ik sluit af met een frase uit het boek ‘De levende berg’, van Nan Shepherd waarin Robert Macfarlane in zijn voorwoord de volgende woorden schrijft. Vervang het woord ‘bergbeklimmen’ door het woord ‘sport’:
‘De meeste boeken over bergbeklimmen…zijn gefocust op de top: een expeditie in de bergen is alleen succesvol als die wordt gehaald. Maar reiken naar het hoogste punt is niet de enige manier om een berg op te gaan, en het verhaal van belegering en aanval niet de enige manier om erover te schrijven.’
Ontdek hoe jij multidimensioneel beweegt en sport. Voel je impulsen. Ervaar de bewegingen. Ga onderuit en sta weer op. Leer, maak plezier, beweeg samen of alleen. En ervaar de wereld in je en om je heen.
Geschreven door Marije Pieterse-te Raa
