Chronisch medicijngebruik: je spijsvertering is er niet blij mee (Big pharma wel)

In 2020 werd er door 12,5 miljoen mensen medicijnen gebruikt. Dat is ruim 73% van de bevolking. En als je dan weet dat de top 3 van geneesmiddelengebruik in datzelfde jaar bestaat uit de maagmiddelen omeprazol en pantoprazol en daarnaast macrogolcombinaties om obstipatie op te heffen, dan weet je ook dat het met de spijsvertering van de gemiddelde Nederlander niet best is gesteld.

Je bent wat je opneemt

Een goed functionerende spijsvertering is een belangrijke sleutel van onze gezondheid. Je bent immers niet alleen wat je eet, je bent vooral wat je opneemt. Door een verstoorde spijsvertering wordt een optimale opname van voedingsstoffen die vrijgemaakt moet worden uit de voeding, bemoeilijkt. (Mede) Daardoor ontstaan er tekorten en kunnen allerlei functies in het lichaam spaak lopen. Denk aan de energiehuishouding, de werking van hormonen en ons psychische welzijn. Ook onze weerstand tegen infecties wordt voor een aanzienlijk deel bepaald door de darmen.

 

Symptoombestrijders maken het probleem erger

Als we bij de huisarts komen voor een maagklacht zoals brandend maagzuur, krijgen we doorgaans direct een maagzuurremmer voorgeschreven. Populair zijn de protonpompremmers zoals omeprazol en pantoprazol. Deze maagzuurremmers worden ook veel voorgeschreven bij andere medicijnen, om de maag te beschermen. Als je een maagzuurremmer neemt, zul je in eerste instantie wel verlichting ervaren, maar het onderliggende probleem los je niet op. Sterker nog, je creëert er nieuwe problemen bij, waarvoor ook weer medicijnen voorgeschreven worden.

Medicijnen die het spijsverteringskanaal ontregelen en beschadigen zijn bijvoorbeeld antibiotica, NSAID’s (zoals ibuprofen en diclofenac) en de bovengenoemde maagzuurremmers. Het komt niet zelden voor dat deze medicijnen regelmatig of zelfs langdurig gebruikt worden. Het is dus heel belangrijk om goed te weten wat de lange termijn consequenties hiervan zijn. Want als je dat weet, dan kun je kiezen. En er zijn altijd meer wegen die naar Rome leiden.

Wat zijn de consequenties van langdurig gebruik van deze medicijnen?

Maagzuurremmers

Eén van de belangrijkste functies van maagzuur is dat het korte metten maakt met de meeste ziekteverwekkers, die we via de voeding binnenkrijgen. Je kunt je wellicht voorstellen dat als je minder maagzuur hebt, je gevoeliger wordt voor infecties veroorzaakt door bacteriën, schimmels en parasieten. Als maagzuurremmers langer dan drie maanden worden gebruikt, neemt de kans op maag- en darmontstekingen (gastro-enteritis) en darminfecties, zoals die veroorzaakt door Clostridium difficile, tot wel vijf keer toe (1). Ook blijkt uit een studie dat de kans op een longontsteking met 30% toeneemt door het gebruik van maagzuurremmers (2).

Daarnaast heb je maagzuur nodig om bepaalde voedingsstoffen goed te kunnen verteren. In het maagsap is niet alleen maagzuur, maar zijn ook enzymen aanwezig, die eiwitten in kleinere eenheden splitsen, zodat ze in de darmen opgenomen kunnen worden als aminozuren. Als de maag haar werk onvolledig doet, krijgt de darm te maken met een dubbele taak, waar ze niet voor ingericht is. Met darmklachten als gevolg. Er kunnen daardoor ook allergieën ontstaan.

Om een voorbeeld te geven: uit een studie kwam naar voren dat bij een minimale verhoging van het maagzuur (je maagsap wordt dan minder zuur), de vertering van de eiwitten in kabeljauw volledig blokkeert. Onverteerd heeft deze vis een meer dan 10.000 keer zo hoog potentieel om een allergie te uit te lokken.

Tenslotte is er voldoende maagzuur nodig om bepaalde vitaminen en mineralen goed op te kunnen nemen. Bekend is dat ijzer, zink, calcium, sommige magnesiumverbindingen en folaat (de natuurlijke vorm van foliumzuur) afhankelijk van maagzuur zijn voor hun vertering en opname. De intrinsieke factor is een stofje dat zich in het maagsap bevindt en is nodig om vitamine B12 naar de darmen te vervoeren. Minder maagzuur betekent onherroepelijk een verminderde opname van B12. Met alle problemen die daar weer uit voortkomen. Langdurig gebruik van maagzuurremmers kan ook leiden tot botontkalking, doordat zij de calcium- en magnesiumopname verstoren.

De nanomineralen ijzer, zink en magnesium omzeilen het spijsverteringskanaal, omdat opname al in de mond plaatsvindt. Bij medicijngebruik zijn deze vormen dan ook sterk aan te raden.

NSAID’s

‘Non Steroidal Anti Inflammatory Drugs’ zijn pijnstillers met een ontstekingsremmende werking. De bekendste merknamen zijn ibuprofen, diclofenac en naproxen. Ze werken niet alleen pijnstillend en ontstekingsremmend, maar ook koortsverlagend. Ze worden incidenteel ingezet bij pijn of bij koorts, maar vooral bij chronische klachten zoals reuma, de ziekte van Bechterew of jicht.

Deze medicatie kan de maag beschadigen en in het uiterste geval maagzweren en bloedingen veroorzaken. Daarom wordt veelal preventief een maagbeschermer (lees maagzuurremmer) voorgeschreven. NSAID’s zélf beschadigen de darmwand. De doorlaatbaarheid van de darm wordt hierdoor verhoogd, wat een lekkende darm wordt genoemd. Hierdoor kunnen onverteerde eiwitten, ongewenste bacteriën, schimmels en toxines de darmwand passeren en in de bloedbaan terecht komen. Dit ontketent een scala aan uiteenlopende problemen, zoals ontstekings- en allergische reacties, stemmingsklachten en hormonale problemen. Een lekkende darm heeft tevens tot gevolg dat belangrijke voedingsstoffen minder goed worden opgenomen, waardoor het immuunsysteem en de algehele gezondheid verslechtert.

De volgende klachten kunnen duiden op een lekkende darm: auto-immuunaandoeningen, allergieën, depressie, paniekaanvallen, diarree en obstipatie, gebitsklachten, gewichtstoename, gewrichtspijn, hoofdpijn en migraine, opgeblazen gevoel, ontstekingen (bv. tandvlees, oog), schildklierproblemen, een spastische darm en vermoeidheid. Voor meer informatie over een lekkende darm en wat je eraan kunt doen, klik hier.

Antibiotica

Het is inmiddels redelijk bekend dat antibiotica niet alleen de ziekteverwekkers doden die een infectie veroorzaken, zoals bij een blaasontsteking of een maagzweer, maar ook goedaardige darmbacteriën. Het geeft een ongunstige verandering in het darmmicrobioom, die zich niet van de één op de andere dag herstelt. Buiten dat het gevoeliger maakt voor infecties die chronische diarree kunnen veroorzaken, kan een darmmicrobioom dat uit balans is ook het immuunsysteem negatief beïnvloeden, bijdragen aan chronische ontstekingen in het lichaam en zelfs hormonale en stemmingsklachten geven. Door het overmatig voorschrijven van antibiotica en het veelvuldige gebruik van antibiotica in de veehouderij, zijn er bacteriën gemuteerd die resistent zijn voor antibiotica, zoals de MRSA.

Van de regen in de drup

Hoewel medicijnen soms levensreddend zijn en tijdelijk een belangrijke functie kunnen vervullen, raak je van chronisch medicijngebruik van de regen in de drup. Je haalt je nieuwe problemen op de hals, waarvoor weer andere medicijnen geïndiceerd zijn én je pakt de dieperliggende oorzaak niet aan. Er ontstaat een vicieuze cirkel. En niet zelden is het middel erger dan de kwaal.

 

Andere wegen naar Rome

Zoals ik eerder al schreef, er zijn altijd meerdere wegen naar Rome. Wie verder wil kijken dan wat de reguliere westerse geneeskunde te bieden heeft, komt al snel in de complementaire hoek terecht. Het mooie van deze bonte verzameling van natuurlijke geneeswijzen is dat zij veel meer gericht is op het nemen van de eigen verantwoordelijkheid. Chronisch medicijngebruik creëert een passieve houding. Terwijl gezondheid juist onder de besturing van jouw unieke IK valt. Uiteindelijk weet jij zelf als beste wat goed is voor jou, maar dat vraagt een actieve houding. En het vraagt dat je in contact staat met je lichaam, zodat je haar signalen kunt leren begrijpen.

De complementaire geneeskunde is veel meer gericht op preventie en op bijsturen als het mis dreigt te gaan. Leefstijlinterventie heet dat met een mooi woord. Daar valt een wereld te winnen. Het is niet altijd makkelijk, dat geef ik toe. Wat je eet en drinkt, wat je aan dagelijkse beweging doet, hoe je met spanning en ontspanning omgaat, hoe je emoties verwerkt, het zijn ingesleten gedragspatronen die verder teruggaan dan waar de herinnering reikt. We hebben deze patronen vaak overgenomen vanuit ons familiesysteem (inclusief onze voorouders) en dit veranderen vraagt echt wat van je.
Maar het levert ook veel op. Alles wat je zelf aangaat, aankijkt en oplost geeft heel veel kracht en vertrouwen. En echte gezondheid dus!

Je hoeft dit pad niet alleen te bewandelen. We hebben allemaal andere mensen nodig om ons verder te helpen, ons dingen te leren en ons te steunen. Als eerste kun je de plaatselijke gezondheidswinkel bezoeken, waar je een goed advies kunt krijgen en er allerhande natuurlijke middelen zijn om je van milde klachten af te helpen. Deze winkels staan vaak in contact met therapeuten, zoals natuurgeneeskundige en orthomoleculaire therapeuten, die je verder kunnen helpen als er meer nodig is dan zelfzorgmiddelen. Er is ontzettend veel aanbod, zowel offline als online. Dat kan soms overweldigend zijn. Blijf bij jezelf en kies datgene dat goed voelt voor jou.

In deze blog vind je 13 vuistregels voor een optimale spijsvertering.
In het artikel ‘De ontwikkeling van kinderen naar volwassenheid’ kun je lezen wat belangrijk is voor kinderen om gezond te zijn, zodat chronisch medicijngebruik voor hen niet nodig is, niet in het huidige moment en ook niet in de toekomst.

Geschreven door Terah Afke Beek

Geraadpleegde bronnen:

data-en-feiten-2021 (sfk.nl)

Bestaat het lekkende-darmsyndroom echt? Een onbevooroordeelde blik – aHealthylife.nl

De darm denkt mee. Hoe bacteriën, schimmels en allergieën het zenuwstelsel beïnvloeden. Klaus-Dietrich Runow. Uitgeverij Akasha, derder druk 2014.

Waarom maagzuur goed voor je is. Jonathan V. Wright en Lane Lenard. Uitgeverij Succesboeken.nl, vierde druk 2018.

1. Ohne Saure mehr Diarrhö. Medical Tribune, 15-5-2009
2. Ohne Saure häuftiger Pneumonie. Medical Tribune, 12-6-2009