Het FODMAP Dieet: dé oplossing bij darmaandoeningen?
Zie je het, net als ik, af en toe voorbij komen, het FODMAP dieet? Ik heb persoonlijk niet veel met het principe van diëten, dus ik had me er tot voor kort niet in verdiept.
Tot ik een brochure over de spijsvertering aan het schrijven was voor NanoMineralen en ik het maar tegen bleef komen. Toen werd mijn professionele interesse gewekt en was ik eigenlijk ook best nieuwsgierig naar de betekenis van de term FODMAP (dat ik in het begin per ongeluk las als FOOD MAP😊).
FODMAP is een van oorsprong Engelse term die staat voor Fermenteerbare Oligo-, Di-, Monosacchariden en Polyolen. Dit zijn kleine koolhydraatmoleculen, die niet verteerd worden. Ze bereiken de dikke darm waar de darmbacteriën ze verorberen. Hierbij wordt waterstofgas geproduceerd, wat voor gasvorming, een opgezette buik, buikpijn en verstopping kan zorgen. De FODMAP’s trekken ook vocht aan in de dikke darm, wat weer diarree tot gevolg kan hebben.
Heeft iedereen last van FODMAP’s?
Nee, het blijkt dat sommige mensen FODMAP’s beter kunnen verdragen dan anderen. En die anderen zijn vaak mensen die een darmaandoening hebben (ontwikkeld), zoals het Prikkelbare Darm Syndroom, SIBO en de ontstekingsziekten de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Na een onderzoek was zelfs 75% van de mensen met PDS klachtvrij na een FODMAP dieet van zes weken (1). Uit een recent onderzoek kwam naar voren dat de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa ook verbeteren met een FODMAP dieet (2). De exacte relatie tussen de FODMAP’s en deze darmaandoeningen is nog niet opgehelderd, bij PDS en Colitis speelt stress bijvoorbeeld ook een aanzienlijke rol en bij Crohn staat een verstoord immuunsysteem centraal. Het FODMAP dieet wordt zelfs door artsen aangeraden, er is immers een wetenschappelijke onderbouwing voor de effectiviteit van dit dieet.
Geen dieet om kilo’s kwijt te raken
Ok, nu wist ik wat FODMAP’s zijn en wat ze kunnen veroorzaken. Nu nog meer weten over wat een FODMAP dieet precies inhoudt. Ik wist in ieder geval al dat dit dieet niet bedoeld is om kilo’s kwijt te raken, maar om darmklachten te verminderen.
Eigenlijk moet je spreken van een FODMAP beperkt dieet. Er zijn veel voedingsmiddelen die FODMAP’s bevatten. Dit zijn de belangrijkste:
- Tarwe, rogge, gerst en gierst en producten hiervan (brood, crackers, pasta, koek en gebak).
- Fruitsoorten zoals appels, peren, pruimen, perziken, nectarines, abrikozen, kersen, watermeloen en vruchtensap uit concentraat.
- Koolsoorten als bloemkool, broccoli, spruiten en groene kool, uien, prei, knoflook, rode biet en champignons.
- Bonen, linzen en erwten.
- Koemelk, boter, zachte kaas, room, vla.
- Sorbitol, xylitol, manitol en honing.
Het FODMAP dieet begint met zoveel mogelijk FODMAP’s volledig te elimineren uit je voedingspatroon. Het is de bedoeling dit zes tot acht weken vol te houden. Herintroduceer de voeding daarna weer één voor één, zodat je goed kunt volgen wat elk voedingsmiddel voor effect heeft op je darmen. Het kan fijn zijn om in deze fase begeleiding te hebben van een gespecialiseerde voedingsdeskundige. Uit de praktijk van PDS coaching blijkt dat het FODMAP dieet lang niet altijd helpt en soms slechts tijdelijk. Het is namelijk ook van belang dat je de spijsvertering en het darmmicrobioom herstelt. Dat je stressfactoren in je leven aanpakt en aan je mindset werkt. In de brochure over de spijsvertering kun je hier veel meer over lezen. Ook factoren als het timen van eet- en drinkmomenten, de temperatuur en de structuur van voeding spelen een rol bij klachten. Tevens kan langdurig gebruik van dit dieet zorgen voor tekorten aan eiwitten, vitamines en mineralen.
De natuurdiëtisten merken op dat een mogelijk nadeel op de lange termijn is, dat doordat er veel groenten- en fruitsoorten vermeden worden, essentiële vezels en suikers missen uit het voedingspatroon, die een belangrijke rol spelen bij het in stand houden van een gezond darmmicrobioom en de communicatie tussen darmen en hersenen (3). Des te belangrijker om de klachten in de breedte aan te pakken, met een stukje begeleiding, met de nadruk op het verbeteren van de gehele spijsvertering en aandacht voor psychische factoren.
Het volgen van het FODMAP dieet kan inzicht geven over welke voedingsmiddelen bijdragen aan de klachten, zodat deze vermeden kunnen worden, maar is dus niet dé oplossing bij darmaandoeningen.
Bronnen:
Alles wat je moet weten over FODMAPs – aHealthylife.nl
FODMAP dieet niet altijd effectief bij PDS en darmklachten – PDS coaching
Werkt het FODMAP-dieet bij Crohn en Colitis Ulcerosa? – natuurdietisten.nl
- Gibson, P. R. & Shepherd, S. J. (2010). Evidence-based dietary management of functional gastrointestinal symptoms: The FODMAP approach. Journal of Gastroenterol Hepatol. Feb. 25(2); 252-258.
- Cox, S. R. & Lindsay, J. O. (2020). Efects of Low FODMAP Diet on Symptoms, Fecal Microbiome and Markers of Inflammation in Patients with Quiescent Inflammatory Bowel Disease in a Randomized Trial.
- FODMAPs diet relieves symptoms of inflammatory bowel disease — ScienceDaily
Geschreven door Terah Afke Beek
Trackbacks/Pingbacks