Thuiswerken. Pre-covid heette het nog: flexwerken, of Het Nieuwe Werken en werd het met achterdocht begroet. Zowel werkgevers en werknemers twijfelden ernstig over de praktische haalbaarheid en de eventuele negatieve economische gevolgen van deze remote manier van werken. Tot de wereld ineens gedwongen werd om, met uitzondering van de beroepen waarin dit echt niet mogelijk is, haar werkende bevolking aan social distancing te laten doen. En dus: werden de werkplekken thuis heringericht, de software en apps als Teams, Skype en Zoom massaal geïnstalleerd en zitten in sommige gezinnen pa, ma én de schoolgaande kinderen hele dagen achter het scherm. Behalve vele voordelen levert dit natuurlijk ook (soms onvoorzien) minder rooskleurige resultaten op. En uiteraard valt voor beide argumenten valt een lans te breken uiteraard. Wat blijkt is dat het, zoals eigenlijk alles in het leven, vooral gaat om balans, en luisteren naar wat je lichaam en geest nodig hebben.
Het meest voor de hand liggend, en het eerst merkbaar zijn uiteraard de voordelen. Nooit meer file, altijd je favoriete bakkie koffie en alleen de bovenkant zakelijk gekleed terwijl de onderkant lekker luchtig in joggingbroek gehuld kan blijven. Luisteren naar jouw eigen favoriete muziek in plaats van de Hollandse Hits of experimentele 80 Rock waar je collega de voorkeur aan geeft. Om er maar een paar te noemen. Bovendien kun je lekker je eigen tijd indelen en is er geen sprake meer van ‘verhuizen’ voor je werk. Vooral de werknemers in de categorie Gen Z (1996 en 2015) zullen in de toekomst niet anders willen en Millennials (geboren tussen 1980 en 1995) zijn ook in staat om de nodige praktische en mentale aanpassing vrij probleemloos te implementeren. De meeste moeite met het nieuwe werken komt, niet verwonderlijk, vanuit de generatie X, (geboren tussen 1960 -1980). Zij blijken het bakkie bij de koffie automaat en het directe contact met de collega’s het meeste te missen.
De flinke adder onder het gras
Longterm en globaal heeft thuis- of telewerken echter ook voordelen voor milieu en omgeving want immers: minder uitstoot en minder spuuglelijke kantoorgebouwen. Naar aanleiding van survey’s uitgevoerd door enkele gerenommeerde onderzoeksbureaus zoals Global Workplace Analytics en Work EvOHlution, blijken, mits in de juiste verhouding, werknemers dus best gelukkig te worden van thuiswerken. Ook is de vrees voor afname van productiviteit en betrokkenheid die werkgevers in de eerste instantie uitten, in vele gevallen ongegrond gebleken. Over het algemeen werkt ruim veertig procent enthousiast acht of meer uur door voor de baas. En daar schuilt voor de opvallende lezer meteen dat vermaledijde addertje onder het gras. Het sleutelwoord uit dit artikel: balans. Want ook al zijn werknemers loyaler en pro-actiever dan van tevoren ingeschat werd, minder wenselijke verschijnselen als een burn-out en fysieke problemen liggen uiteraard gretig op de loer. Klaar om de welwillende werknemer of werkgever te veranderen in een over-stresste, overwerkte bibberende bundel ellende.
24/7 AAN staan
Behalve de zojuist genoemde voordelen ervaren zowel werkgever als werknemer uiteraard ook legio nadelen aan het nieuwe normaal. Het meest voor de hand liggend is daarbij de vervagende scheidslijn tussen werk en thuis, inspanning en ontspanning. Best handig die pc op de eetkamertafel maar je bent wel constant naar je ‘werkplek’ aan het kijken. Of op je mobiel waar tegenwoordig 24/7 mailtjes en appjes van baas en collega’s binnenkomen. Ook geeft een relatief groot aantal respondenten uit een door vakblad Intermediair gedaan onderzoek aan snel door overige zaken afgeleid te worden: partner, kinderen, buitengeluiden en overige verleidingen zoals een kopje koffie op de bank (en daar veel langer dan handig is lekker te blijven zitten). Trouwens, over zitten gesproken. Waar op kantoor nog gezorgd moet worden voor ergonomisch verantwoorde werkplekken, staat de implementatie hiervan voor de thuiswerkplek nog in de kinderschoenen. Met het gevolg dat legio werknemers acht uur per dag op een keukenstoel aan een veel te lage wiebeltafel zitten te werken. Arbo Nederland luidt dan ook de noodklok: ‘ruim 24 procent van de respondenten zegt thuis regelmatig tot altijd werkgerelateerde lichamelijke klachten te hebben: in nek, schouders, rug, armen, polsen, handen of hoofdpijn. Terwijl dit op kantoor minder dan 9 procent is. Daarbij valt ook op dat bijna 34 procent van de ondervraagden op kantoor nooit klachten had. De groep thuiswerkers zonder klachten is slechts 20 procent.’ Ook hier valt dus nog genoeg terrein te winnen voor een langdurig werkbare oplossing.
Een kwestie van vertrouwen
Psychisch blijkt het werken aan de keukentafel of bij een Ikea kastje waardoor je acht uur per dag tegen een witte muur aankijkt ons ook niet in de koude kleren te gaan zitten. Volgens het NCPSB (Nationaal Centrum Preventie Stress en Burn-out) hebben we momenteel te maken met 4 miljoen Nederlandse werknemers, bijna de helft van de werkende bevolking, die vanwege burn-out gerelateerde klachten uit kunnen vallen. Deze ‘gedeeltelijke’ lockdown kan daarmee meer kapot maken dan je bedrijf en je medewerkers lief is. Het constante ‘AAN’staan is gewoon niet goed voor de mens. Dit kan zorgen voor verhoogde stress-levels, slapeloosheid en piekeren. De onzekerheid die in vele gezinnen heerst over Covid19, het regeringsbeleid, financiële situatie en de toekomst in het algemeen draagt hier zeker niet positief aan bij. Daarnaast nemen negatieve emoties als schuldgevoel en wantrouwen aanzienlijk toe als werknemer/werkgever niet meer lijfelijk in elkaars aanwezigheid zijn. De werknemer voelt zich gecontroleerd en krijgt wellicht neiging tot overcompenseren, de werkgever gaat gebukt onder de neiging tot micromanagement en/of controle problemen. Er moet meer ‘blind’ vertrouwd worden op de werknemers maar ook het uiten van waardering neemt andere, virtuele vormen aan. De vervagende grenzen in deze nieuwe werksituatie noemt men dan ook ‘blurren’. Blurren? Ja zoals met elke nieuwe trend ontstaat er ook bijbehorende lingo. Zo hebben we er nog een paar voor je op een rijtje gezet:
De thuiswerklingo
Zoombies. Mensen die van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat achter hun scherm(en) zitten gekluisterd. Die bijna zonder pauze, non-stop van het ene gesprek in het andere overgaan. Op dezelfde ergonomisch onverantwoorde stoel, in dezelfde kamer, kijkend naar dezelfde witte muur. De enige beweging die ze krijgen is van tafel, naar wc, naar koffieautomaat.
Blurren. Het vervagen van grenzen tussen werk- en privé situaties. Je werkt in de huiskamer, in de slaapkamer, onderweg. Je staat nooit meer ‘uit’ en zodoende laad je batterij nooit meer helemaal op.
Afschalen. Het terugbrengen van de aandacht en of het aantal uren dat je met je werk bezig bent om zo een gezonde balans (terug) te vinden.
Vitamine Aandacht. De andere vorm van Vitamine A. De broodnodige bevestiging en zelfzorg die wij als mens nodig hebben. Zonder die aandacht verdwijnt een andere essentiële factor in het menselijk welbevinden als sneeuw voor de zon: vertrouwen. Dat gebrek aan vertrouwen zorgt weer voor een enorme lading negatieve stress. Oftewel een negatieve spiraal naar de bodem.
Gluurapparatuur. Spionagesoftware die argwanende werkgevers (al dan niet openlijk) op de hardware van hun werknemers installeren om te monitoren hoe lang hij of zij is ingelogd, hoeveel toetsaanslagen hij/zij doet en hoe lang men over een call doet.
Biobreak. De hoognodige tijd voor activiteiten als eten, drinken, rondje lopen, en natuurlijk; naar het toilet. Letterlijk even voor lichaam en geest zorgen.
Toekomstbeeld voor thuiswerkers
Hoe moet het dan straks verder met het ‘Nieuwe Normaal’ of ‘Het Nieuwe Werken’? Uit een zeer recent onderzoek van TNO kan men opmaken dat 25% van de Nederlanders volledig thuis zou willen blijven werken. Ongeveer de helft wil wel weer terug naar kantoor maar nooit meer vijf hele dagen. Dus ook hier blijkt weer dat de mens uit zichzelf de balans, en daarmee een nieuwe werkvorm zoekt.
Zoals met alles in het leven, na een aanpassingsperiode en wat mens-eigen tegenstand zal ook het nieuwe werken zijn vorm gaan vinden. Om dit voor jezelf te versnellen; gebruik vooral je gezond verstand en zorg dat je niet opgebrand raakt. Je moet nog langer mee dan vandaag en en jij bent zelf verantwoordelijk voor een gezonde balans in je leven. Zorg goed voor je lichaam en geest en bedenk; voorkomen is beter dan genezen.
- Zet die camera op je laptop eens uit en doe een call tijdens een wandeling in de frisse buitenlucht
- Zorg voor goede ergonomische omstandigheden om je werk te doen.
- Plan je meetings niet back-to-back maar houd ‘witruimte’ vrij om de benen te strekken en water te drinken.
- Zet je apparatuur ook eens UIT
- En vooral; blijf er lol mee hebben. Op LinkedIn vind je een mooi voorbeeld van een zoommeetingjeukwoordenbingo https://www.alexandriajoy.com.au/bingo. Hier kun je je digivrijmibo (digitale vrijdagmiddagborrel) een hele grappige twist geven. Want humor en relativeren zijn en blijven de beste tools voor een gezonde balans in je leven!
Geschreven door Melanie Thijm